ZHVILLIMI E SËMUNDJEVE TË TRANSMETUARA NGA KAFSHËT TE NJERËZIT PO BËHET SHQETËSUES

ZHVILLIMI E SËMUNDJEVE TË TRANSMETUARA NGA KAFSHËT TE NJERËZIT PO BËHET SHQETËSUES

Me përhapjen e lisë së majmunëve në të gjithë botën, ekziston frika për zhvillimin e sëmundjeve të transmetuara nga kafshët te njerëzit të cilat përfshijnë HIV, Ebola, Zika, SARS, MERS, gripi i shpendëve dhe murtaja bubonike. Organizata Botërore e Shëndetësisë ende po heton origjinën e Covid-it, por “provat më të forta ende lidhen me transmetimin zoonotik (d.m.th., nga kafshët te njerëzit, drejtpërdrejt ose indirekt). Me më shumë se 1000 raste të fruthit të regjistruara globalisht gjatë muajit të kaluar OKB paralajmëron se ekziston një rrezik “real” i përhapjes së sëmundjes në dhjetëra vende. Drejtori i Menaxhimit të Emergjencave të OBSH-së Michael Ryan ka thënë se “nuk është vetëm lija e majmunëve”, mënyra se si njerëzit dhe kafshët komunikojnë me njëri-tjetrin është bërë “e paqëndrueshme”.

“Numri i rasteve kur këto sëmundje kryqëzohen te njerëzit po rritet dhe po kështu është edhe aftësia jonë për të përhapur sëmundjen në komunitetet tona”, tha ai. Fruthi nuk është transmetuar te njerëzit deri vonë. Rasti i parë i njerëzve të infektuar u identifikua në Republikën Demokratike të Kongos në vitin 1970 dhe që atëherë është kufizuar në zonat në Afrikën Qendrore dhe Perëndimore. Pavarësisht emrit, “epidemia e fundit e fruthit nuk ka të bëjë fare me majmunët,” tha Olivier Restiff, një epidemiolog në Universitetin e Kembrixhit.

Sipas Programit të Mjedisit të Kombeve të Bashkuara, afërsisht 60% e të gjitha infeksioneve/viruseve të njohura njerëzore janë zoonotike siç është 75% e të gjitha sëmundjeve ngjitëse që ndodhin. Restiff tha se numri i patogjenëve dhe epidemive zoonotike ishte rritur në dekadat e fundit për shkak të “rritjes së popullsisë, rritjes së bagëtive dhe pushtimit të kafshëve të egra”. “Kafshët e egra kanë ndryshuar në mënyrë drastike sjelljen e tyre në përgjigje të aktiviteteve njerëzore duke migruar nga habitatet e tyre të varfëruara,” tha ai, duke shtuar se “kafshët me sistem imunitar të dobësuar rreth njerëzve, si dhe kafshët shtëpiake mund të transmetojnë viruse”.

Benjamin Roche, një specialist i zoonozës në Institutin Francez të Kërkimeve për Zhvillim tha se shpyllëzimi kishte një efekt të madh në përhapjen e virusit:

“Shpyllëzimi po zvogëlon biodiversitetin, ne po humbasim kafshë që rregullojnë natyrshëm viruset, gjë që i lejon ata të përhapen më lehtë.”

Dhe më e keqja nuk ka ardhur ende. Një studim i madh i botuar këtë vit paralajmëron se ndryshimi i klimës rrit rrezikun e një pandemie tjetër.

Sipas studimit: “Kur kafshët largohen nga habitatet e tyre natyrore për shkak të ngrohjes, ato do të ndeshen me specie të tjera për herë të parë, duke i infektuar ato potencialisht me disa nga 10,000 viruset zoonotike që besohet se ‘qarkullojnë në heshtje midis gjitarëve të egër, kryesisht në pyjet e larta. ‘ .

Greg Alberi, një ekolog i sëmundjeve në Universitetin Georgetown, i cili ishte bashkëautor i studimit, tha se “rrjeti i patogjenit pritës do të ndryshojë në mënyrë thelbësore”. “Ne duhet të monitorojmë më shumë si jetën urbane ashtu edhe jetën e egër për të qenë në gjendje të identifikojmë kur patogjeni është zhvendosur nga një specie në tjetrën – dhe nëse pritësi që ai merr është urban dhe afër njerëzve,” tha Alberti, duke shtuar se “ne duhet të jemi veçanërisht i shqetësuar.”

Eric Fever, një specialist i sëmundjeve infektive në Universitetin Britanik në Liverpool dhe Instituti Ndërkombëtar për Kërkimin e Blegtorisë në Kenia, tha se “mund të shfaqen një numër sëmundjesh të reja potencialisht të rrezikshme – ne duhet të jemi të përgatitur”.