1 PRILLI-DITA E GËNJESHTRËS APO SHAKASË

1 PRILLI-DITA E GËNJESHTRËS APO SHAKASË

Në këtë ditë, të gjithë bëjnë shaka, qoftë në kurriz të tyre, qoftë në kurriz të dikujt tjetër. Kjo ditë duhet të jetë e gëzuar dhe nga ana tjetër disa të përpiqen të mos mashtrohen për të mos qenë të pakënaqur gjatë gjithë vitit. “Aprililili” është fraza më e zakonshme që do të dëgjoni sot në vendin tonë, kur dikush gënjen qëllimisht dikë dhe ky do ta besojë. Sot lejohen të gjitha llojet e gënjeshtrave, vetëm nëse sjellin qejf dhe të qeshura pas ekspozimit. Por duke qenë se njerëzit në shumë vende e respektojnë dhe e festojnë këtë festë në mënyrë të ngjashme është mirë të kujtojmë se si filloi të festohej kjo ditë.

Ka disa besime për fillimet e 1 prillit. Besohet se zakoni i shakasë më 1 prill e ka origjinën në Francën e shekullit të 16-të. Para kësaj, sipas kalendarit të përdorur në Evropë, viti fillonte më 1 prill. Atë ditë njerëzit festonin, shkëmbenin dhurata dhe vizitonin. Por në 1564, Mbreti Charles IX i Francës miratoi një kalendar të ri dhe dekretoi që Viti i Ri të fillonte më 1 janar. Shumë e ndoqën këtë dekret mbretëror, por kishte ende njerëz që nuk iu bindën dekretit të ri dhe vazhduan ta festonin Vitin e Ri më 1 Prill. Shumë shpejt këta njerëz u bënë shënjestër e talljeve dhe mashtrimeve të miqve dhe fqinjëve të tyre, vetëm pse e festonin 1 Prillin si Vitin e Ri. Miqtë dhe fqinjët u dërguan dhurata false, ftesa për festa të rreme dhe shaka të ndryshme në 1 Prill.

Sipas disave “Festa kombëtare” 1 prilli, u shfaq në Evropën e mesjetës së vonë si “Dita e të gjithë të çmendurve”, që ishte një festë popullore dhe besohet se rrënjët e kësaj feste kombëtare gjenden gjithashtu në Romën e lashtë.

Anglezët mendojnë se Dita e Shakasë është marrë nga Lindja, dhe 1 Prilli quhet “Dita e të gjithë budallenjve”.

Holandezët e kanë traditë të gënjejnë më 1 prill: gazetat garojnë për të publikuar lajme ekskluzive, për shembull, për ardhjen e disa shtetarëve botërorë në atë qytet, ose për sëmundje, eksperimente atomike etj.

Gjermanët e konsiderojnë 1 prillin si një ditë kur ndihen lehtësisht të pakënaqur dhe ndjenjat e tyre të këqija i lidhin më pak me gënjeshtrën dhe më shumë me traditën se më 1 prill lindi apostulli Judë, tradhtari i Krishtit.

Një nga shakatë e para të regjistruara të 1 prillit ndodhi në vitin 1713, kur Jonathan Swift, autor i Udhëtimeve të famshme të Gulliver, njoftoi se më 1 prill, një nga kriminelët e ekzekutuar do të kthehej nga vdekja për të pirë birrë në një pijetore lokale. Atë ditë lokalet ishin mbushur plot me njerëz që erdhën për të parë “të vdekurin duke pirë birrë”.

Ky vit na gjeti pak më të lirë, po i gëzohemi lirisë dhe të shpresojmë se jetën tani e tutje do ta kemi të hareshme. Andaj qeshuni!

“Aprililili!”