NGECË DREJTËSIA PËR VIKTIMAT E TRAFIKIMIT TË QENIEVE NJERËZORE

NGECË DREJTËSIA PËR VIKTIMAT E TRAFIKIMIT TË QENIEVE NJERËZORE

Korniza ligjore për luftimin e trafikimit me qenie njerëzore në Maqedoninë e Veriut është përmirësuar, por është I domosdoshëm zbatimi më i mirë i ligjeve për sa i përket aksesit të viktimave në drejtësi, si dhe mjeteve juridike efektive, thuhet në raportin e fundit të Grupit të Ekspertëve për veprim kundër tregtisë me njerëz (GRETA) i Këshillit të Evropës, i publikuar sot në Strasburg.

Raporti i Panelit, bazuar në informacionin e marrë gjatë një vizite marsin e kaluar, thekson se numri i viktimave të identifikuara zyrtarisht është i ulët (midis dy dhe nëntë në vit, me përjashtim të vitit 2021 kur u identifikuan 39 viktima të trafikimit nga Tajvani) dhe shfrytëzimi për punë është forma dominuese e shfrytëzimit.

Raporti konkludon se përmirësimet përfshijnë Ligjin për të huajve të vitit 2018, i cili parashikon një periudhë rikuperimi dhe reflektimi dhe leje qëndrimi të rinovueshme për viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore bazuar në situatën e tyre personale. Gjithashtu, Kodi Penal përfshin një dispozitë specifike për mosdënimin e viktimave të trafikimit të qenieve njerëzore. Më tej, në nëntor 2022, u miratua Ligji për pagesën e kompensimit monetar për viktimat e krimit të dhunshëm, duke vendosur kompensimin shtetëror për viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore. GRETA mirëpret gjithashtu emërimin e Zyrës së Ombudsmanit si raportues kombëtar për luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore.

GRETA beson se dispozitat për ndihmën juridike për viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore nuk janë të qarta dhe ka një boshllëk në zbatimin e tyre. Grupi u bën thirrje autoriteteve të ofrojnë një bazë të qartë për ofrimin e ndihmës juridike pasi të ketë arsye të arsyeshme për të besuar se një person është viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore. Gjithashtu, GRETA beson se viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore duhet të kenë akses efektiv në tregun e punës dhe t’u ofrohet trajnim profesional dhe punësim për të forcuar përfshirjen e tyre sociale dhe ekonomike.

Ndërsa përshëndet ngritjen e Njësisë Kombëtare për Luftën kundër Trafikimit të Njerëzve dhe Kontrabandës së Emigrantëve dhe rritjen e numrit të dënimeve në krahasim me periudhën e mëparshme të vlerësimit, GRETA vëren se në shumicën e rasteve dënimet ishin shumë nën minimumin ligjor.

Në raport, grupi u bën thirrje autoriteteve të RMV-së të forcojnë kapacitetet njerëzore, financiare dhe teknike të agjencive të zbatimit të ligjit për t’u mundësuar atyre të hetojnë në mënyrë proaktive veprat e trafikimit të qenieve njerëzore, duke përdorur të gjitha provat e mundshme, duke përfshirë provat e mbledhura përmes masave të veçanta hetimore, si dhe dëshmi financiare dhe dixhitale.

Në të njëjtën kohë, trajnimi i inspektorëve të punës është i mirëseardhur, por autoriteteve u kërkohet të qartësojnë mandatin e inspektoratit të punës dhe t’i sigurojnë atij burime adekuate njerëzore dhe financiare.

Vlerësim pozitiv ka marrë edhe rishikimi i Procedurave Standarde operative të Maqedonisë për trajtimin e viktimave të trafikimit me njerëz dhe puna e pesë ekipeve mobile për identifikimin e viktimave të mundshme të trafikimit me njerëz. GRETA bën thirrje për forcimin e mëtejshëm të identifikimit të viktimave duke përfshirë njësinë e policisë për luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore në inspektimet e përbashkëta me Inspektoratin e Punës dhe në bastisjet e kryera nga njësitë e tjera policore në ambientet ku ka gjasa të zbulohen viktimat.

Por GRETA është e shqetësuar për mungesën e vazhdueshme të strehimit të sigurt për viktimat meshkuj të trafikimit të qenieve njerëzore dhe mungesën e akomodimit adekuat për fëmijët viktima. Prandaj, Grupi u bën thirrje autoriteteve të sigurojnë burime financiare dhe njerëzore për të ndihmuar viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore, duke përfshirë organizatat e specializuara joqeveritare të mandatuara për të ofruar ndihmë, dhe të sigurojnë që të gjitha viktimave të trafikimit të qenieve njerëzore t’u garantohet një akses efektiv në shëndetin publik.

GRETA është një organ i pavarur që monitoron mënyrën se si vendet zbatojnë Konventën e Këshillit të Evropës për Veprimin kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore.