RAPORTI MIDIS FËMIJËS DHE NËNËS BAZË E VEÇANTË PËR ZHVILLIM TË DREJTË

RAPORTI MIDIS FËMIJËS DHE NËNËS BAZË E VEÇANTË PËR ZHVILLIM TË DREJTË

Marrëdhënia midis fëmijës dhe nënës konsiderohet një bazë e veçantë në zhvillimin njerëzor sepse ndihmon në krijimin e besimit në mjedis. Natyrisht të dy prindërit mund të krijojnë lidhje të veçantë me fëmijën e tyre por imazhi i një nëne të kujdesshme dhe lidhja e ngushtë midis nënës dhe fëmijës që del prej saj është gdhendur në ndërgjegjen kolektive të Perëndimit.

Marrëdhënia në fëmijërinë e hershme

Sigurisht që ka nëna të cilat nuk kujdesen shumë dhe jo të gjithë fëmijët kanë marrëdhënie të mirë me nënën e tyre por përgjithësisht nëna konsiderohet një person që mbron fëmijën që nga fillimi, që në kontaktin e parë fizik e ashtuquajtur “lidhja menjëherë pas lindjes “. Nëna i ndjen nevojat e fëmijës ndaj aty gjen rehati, aty është e sigurt.

“Nëna është e vetmja krijesë në botë që të do para se të të takojë”, tha edukatori zviceran Johann Heinrich Pestalozzi në fund të shekullit të 18-të.

Kjo metodë e edukimit në të cilën nëna është personi më i rëndësishëm me të cilin është i lidhur fëmija dhe që kujdeset për të gjitha nevojat e fëmijës buron nga teoria e lidhjes. Kjo teori u zhvillua nga psikoanalisti dhe psikiatri britanik për fëmijë John Bolby. Sidomos në Perëndim, kjo teori konsiderohet standardi i artë i metodës së edukimit. Bolby hulumtoi sistematikisht jetimët që kishin aftësi të kufizuara zhvillimore për shkak të ndarjes nga nënat e tyre. Mes nxënësve të shumtë me sjellje spektakolare dhe hajdutë të rinj, ai konstatoi se lidhja me nënën ishte ndërprerë herët. Në librin e tij “Shtojca – Analizë e marrëdhënies nënë-fëmijë” të cilin e botoi në vitin 1969, ai trajton jo vetëm çrregullimet por edhe faktorët pozitivë të marrëdhënies nënë-fëmijë.

Rehati për personin me të cilin jemi lidhur

Sipas teorisë së lidhjes, personi me të cilin është lidhur fëmija është personi që fëmija kërkon. Për shembull, kur ai ose ajo bie nga një lëkundje ose fëmija qan në rast ndarjeje, thotë psikiatri për fëmijë dhe të rinj Carl Heinz Brish i cili mbron teorinë e lidhjes. Një marrëdhënie e tillë e ngushtë zhvillohet përgjatë një vitë, thotë ai.

Pra, atashimi nënkupton një lidhje emocionale afatgjatë me një person të caktuar e cila është e pazëvendësueshme. Fëmija kërkon afërsinë dhe ndihmën e saj kur ndjen dhimbje, frikë ose trishtim dhe nuk mund ta përballojë vetë. Ndër karakteristikat e personit me të cilin është lidhur fëmija është edhe karakteri i ndjeshëm, thotë Brish. Nuk mjafton vetëm të kaloni kohë së bashku. Vetëm ai që kujdeset për të mund ta ngushëllojë fëmijën që qan. Vetëm atëherë personi me të cilin është lidhur fëmija vepron sipas nevojave të tij.

A është gjithmonë e vlefshme teoria e lidhjes?

Heidi Keller, një psikologe në Universitetin Hebraik të Jerusalemit, në librin e saj Miti i Teorisë së Atashimit kritikon pikëpamjen perëndimore se teoria e lidhjes duhet të zbatohet gjithmonë. Në shumë kultura nuk është e pazakontë që një fëmijë të kujdeset vetëm nga prindërit, të afërmit, gjyshërit, vëllezërit e motrat, por edhe fqinjët luajnë një rol të madh në edukim. Në shumë kultura, foshnjat dhe fëmijët e vegjël kujdesen nga grupe që lidhen me farefisninë dhe marrëdhënie të tjera, tha Keller.

Si profesoreshë e psikologjisë për dhjetë vjet, ajo hulumtoi se si rriten fëmijët në kultura të ndryshme. Si rezultat, ajo ka jetuar në vendet afrikane, në Indi, Amerikën e Jugut, Shtetet e Bashkuara, Evropë dhe Lindjen e Mesme. Në qytetet e mëdha dhe fshatrat e largëta. E rëndësishme për zhvillimin e shëndetshëm emocional është që fëmija të marrë mjaftueshëm dashuri dhe vëmendje nga personi me të cilin është i lidhur dhe ajo nuk duhet të jetë gjithmonë nënë ose prind. Kontakti me njerëzit e tjerë është shumë i rëndësishëm për të zhvilluar aftësitë sociale.

“Fëmijët përfitojnë vetëm nga ajo,” tha Keller. Përveç kësaj, disponueshmëria e vazhdueshme dhe nevoja për të kënaqur vazhdimisht dëshirat e fëmijës mund të shkaktojë rraskapitje te disa gra, shton Keller.

Lidhja nuk ka të bëjë me lidhjen farefisnore

“Nuk mund të jetë mjaft i kujdesshëm kur zgjedh prindërit”, shkruan me ironi psikologu Paul Vaclavik, sepse shumë sëmundje mendore e kanë shkakun e tyre në fëmijërinë e hershme dhe te njerëzit me të cilët janë të lidhur fëmijët. Ata nuk duhet të jenë gjithmonë nëna apo baballarë. Psikiatri i fëmijëve dhe i të rinjve Karl Heinz Brish konfirmon se fëmijët vendosin përparësi dhe zakonisht kanë një ose dy persona me të cilët janë të lidhur.

“Fëmijët, si rregull u japin përparësi atyre që janë më të vëmendshëm ndaj tyre. Ata nuk duhet të jenë gjithmonë nëna dhe baballarë, ata mund të jenë njerëz të tjerë”.

Ai shton se lidhja nuk ka të bëjë fare me farefisninë biologjike. Nuk është vërtetuar shkencërisht se fëmijët janë më të lidhur me të afërmit e gjakut, shkruan “Deutsche Welle”.