KOMITETI I HELSINKIT: SISTEMI NUK I LEJON ROMËT TË DALIN NGA MARGJINAT

KOMITETI I HELSINKIT: SISTEMI NUK I LEJON ROMËT TË DALIN NGA MARGJINAT

Dita Ndërkombëtare e Romëve është një mundësi për të shënuar traditën dhe kulturën rome, por edhe një rast që duhet trajtuar gjendjen faktike të këtij komuniteti, gjegjësisht arsyet që pengojnë integrimin real social të komunitetit rom në shoqëri, thonë nga Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut. Sipas Komitetit, racizmi i rrënjosur është në thelb të diskriminimit të shumëfishtë me të cilin romët përballen çdo ditë dhe kjo shihet në qëndrimin e institucioneve ndaj tyre, por edhe në trajtimin që ata marrin nga shoqëria në tërësi.

“Është diskriminimi racor ai që është çështja kyçe që ka çuar në dekada të të gjitha politikave dhe masave të veçanta që synojnë këtë komunitet të mbeten të pjesshëm, të pamjaftueshëm dhe joefektiv në praktikë”, thuhet në raport.

Siç theksohet nga Helsinki, kjo shihet në problemin aktual të disa familjeve rome të vendosura në qendrën e pritjes në Vizbegovë.

“Edhe pse një nga qëllimet kryesore të reformës sociale është nxjerrja e njerëzve nga varfëria dhe zhdukja e formave ekstreme të saj, rasti i fundit i planeve për dëbimin e romëve nga qendra e pritjes tregon një interpretim të ngurtë të dispozitave ligjore. Me fëmijët e tyre që më në fund përfshihen në arsim dhe një numër i vogël prindërish që kanë filluar të fitojnë vetë, mendohet se këto familje janë jashtë rrezikut social, megjithëse banesat e pazgjidhura dhe kthimi i tyre eventual në rrugë do të thotë rrënim i edhe këtyre hapave të vegjël.”

Nga ana tjetër, megjithëse arsimi është një nga parakushtet kryesore për tejkalimin e varfërisë është fakt se shumë fëmijë romë janë të përjashtuar nga procesi arsimor dhe ata që ndjekin mësimet shpesh përballen me segregacion në institucionet arsimore. Komiteti i Helsinkit ka reaguar ndaj këtij problemi duke ngritur padi me interes publik për mbrojtje nga diskriminimi (actio popularis) për shkak të segregimit të fëmijëve romë në dy shkollat ​​fillore në Manastir dhe Shtip. Procedurat gjyqësore janë në vazhdim, por me pushime të gjata mes seancave, çka tregon për mbrojtje të vonuar dhe flet për qëndrimin e organeve të drejtësisë ndaj problematikave të këtij komuniteti.

Kujdesi shëndetësor është gjithashtu një e drejtë nga e cila shpesh romët privohen. Megjithëse Komiteti i OKB-së për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Grave gjeti diskriminim në aksesin e grave rome në të drejtat seksuale dhe riprodhuese dhe rekomandoi buxhetin adekuat dhe aksesin në kujdesin shëndetësor për këto gra, këto programe tani përballen me shkurtime fondesh. përkeqësojnë situatën tashmë të pafavorshme”, thuhet në një deklaratë të komitetit.

Komiteti si përfundim sjell se profilizimi racor i romëve mbetet një faktor kyç që pengon aksesin e barabartë në mallra dhe shërbime, duke shkaktuar raste të brutalitetit policor dhe duke çimentuar statusin e tyre të margjinalizuar në shoqëri.

Ata bëjnë thirrje për ndryshim të ndjeshëm të qëndrimit të organeve shtetërore ndaj këtij komuniteti, sepse siç thonë ata, vetëm ndryshimet sistematike ndërtojnë përfshirje të plotë dhe një shoqëri më të mirë,informojnë nga Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut.